Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości - jak postępować?

2023-12-22

Spis treści

1. Długi po ogłoszeniu upadłości: co się z nimi dzieje?
2. Długi po ogłoszeniu upadłości: spłacane w ramach postępowania
3. Wezwanie do zapłaty wierzytelności w postępowaniu upadłościowym - i co dalej?
4. Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości - gdy wierzytelność jest zabezpieczona na majątku
5. Pozew o zapłatę po ogłoszeniu upadłości - gdy wierzytelność celowo została zatajona przez dłużnika
6. Wezwanie do zapłaty długu po upadłości: gdy dług nie podlega umorzeniu
7. Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości: podsumowanie

Upadłość konsumencka to procedura, która pozwala uwolnić się od długów. Dlatego decyduje się na nią duża liczba osób. Kiedy ten proces się rozpocznie, majątek dłużnika jest likwidowany i przeznaczany na zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Co zatem zrobić, kiedy osoba upadła otrzyma wezwanie do zapłaty już po uruchomieniu "ogłaszania bankructwa"? Wyjaśniamy.

Długi po ogłoszeniu upadłości: co się z nimi dzieje?

Postępowanie upadłościowe przeprowadza się wówczas, gdy osoba zadłużona nie jest w stanie spłacać zobowiązań i chce osiągnąć stan oddłużenia. To długa i dość trudna procedura. Ostatecznie ma prowadzić do uregulowania części lub całości zobowiązań wobec wierzycieli i/lub do umorzenia części wierzytelności.

Kiedy dłużnik ogłasza upadłość, ma to określone konsekwencje prawne. W takim przypadku, w uproszczeniu:

• sąd powołuje syndyka, który przejmuje kontrolę nad masą upadłości (czyli majątkiem dłużnika);

• dochodzi do likwidacji majątku osoby zadłużonej i jego wyceny;

• syndyk tworzy listę wierzycieli i wierzytelności upadłego oraz ustala plan ich spłaty, adekwatnie do wielkości i wagi poszczególnych długów;

• ustalany jest konkretny plan regulowania zobowiązań, z którego upadły musi się wywiązywać przez określony czas (zazwyczaj maksymalnie przez okres 3 lat);

• następuje ostateczne oddłużenie upadłego - jeżeli przez wyznaczony okres będzie się on wywiązywać z założeń planu spłaty, sąd zadecyduje o częściowym lub całościowym umorzeniu pozostałych długów.

Z powyższego opisu wynika jednoznacznie, że dłużnik ogłaszający upadłość traci prawo do zarządzania swoim majątkiem. Niesie to również konsekwencje odnośnie do wszystkich długów na jego koncie.

Długi po ogłoszeniu upadłości: spłacane w ramach postępowania

Gdy rozpocznie się postępowanie upadłościowe, zatrzymują się wszystkie toczące w sądzie sprawy dotyczące długów takiej osoby. Zawieszone, a następnie umarzane są także egzekucje komornicze. Kończy się również naliczanie odsetek karnych. Wynika to wprost z postępowania upadłościowego. Dlatego właśnie, gdy po ogłoszeniu upadłości pojawi się kolejne wezwanie do zapłaty, warto się skontaktować z syndykiem, aby ustalić, jak ma zostać uregulowana należność.

Wezwanie do zapłaty wierzytelności w postępowaniu upadłościowym - i co dalej?

Kiedy dłużnik ogłasza upadłość, jednym z zadań syndyka jest poinformowanie o tym fakcie wierzycieli i publiczne zachęcenie ich do zgłaszania wierzytelności. Te, o których informacja dotrze do "wykonawcy" postępowania o upadłość, są włączane do planu spłaty wierzycieli. W jego ramach zostaną zaspokojone częściowo lub całościowo, w zależności od sytuacji upadłego.

Często zdarza się jednak, że wierzyciele nie zgłaszają do syndyka swoich roszczeń w terminie. W efekcie mogą podejmować próby ich windykacji poza postępowaniem. Nie jest to zgodne z przepisami prawa upadłościowego. Otóż:

• na czas trwania postępowania o upadłość dłużnika wszelkie toczące się wobec niego postępowania są wstrzymywane lub umarzane;

• zaspokojenie roszczeń wierzycieli w tym okresie może nastąpić tylko w ramach likwidacji masy upadłościowej, w sposób ustalony z syndykiem oraz sądem;

• nawet wierzytelności niewłączone do planu spłaty (z powodu niedopatrzenia wierzyciela) mogą zostać objęte umorzeniem po zakończeniu całego postępowania po ogłoszeniu upadłości przez dłużnika.

Dlatego w wielu przypadkach wezwania do zapłaty mogą się okazać bezzasadne i nie mieć mocy prawnej. Co zatem dzieje się z nimi dalej?

Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości - gdy wierzytelność jest zabezpieczona na majątku

Jeśli wierzyciel zgłosi się po ustawowym terminie z roszczeniami, a jego wierzytelność jest zabezpieczona na majątku (np. hipoteką, zastawem rejestrowym itp.), trafi ona na listę sporządzoną przez syndyka. Jak jednak widać, sprawa musi być omówiona właśnie z podmiotem pełniącym tę funkcję, a nie z samym dłużnikiem. Nie ma on mocy dysponowania swoim majątkiem.

Pozew o zapłatę po ogłoszeniu upadłości - gdy wierzytelność celowo została zatajona przez dłużnika

Zdarzają się sytuacje, w których upadły celowo zataja ciążące na nim zobowiązania wobec wierzycieli. Co dzieje się z nimi po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej? Nie będzie ono podlegało umorzeniu. Co więcej, wierzyciele mogą nawet w czasie postępowania ubiegać się o sądowy nakaz zapłaty lub w inny sposób dochodzić swoich wierzytelności.

Wezwanie do zapłaty długu po upadłości: gdy dług nie podlega umorzeniu

Umorzenie nie obejmuje długów "zatajonych". Są jednak jeszcze inne kategorie zobowiązań, które nie zostaną "zniesione" po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości przez osobę fizyczną. Są to:

• zobowiązania alimentacyjne;

• grzywny oraz kary, które zostały zasądzone w celu naprawiania szkody i zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę;

• renty z tytułu odszkodowania za wywołanie śmierci, kalectwa, niezdolności do pracy czy choroby;

• zobowiązania nałożone przez upadłego przez sąd jako środek prawny lub w celu poddania sprawcy próbie (nawiązki i inne świadczenia pieniężne).

Te zobowiązania mogą zostać objęte planem podziału funduszy masy upadłości przez syndyka. Muszą być też regulowane na bieżąco. Zadanie to również powierza się syndykowi masy upadłości i to do niego powinni się zgłaszać wierzyciele w tej sprawie.

Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości: podsumowanie

Wierzyciele, którzy chcą uzyskać należne im środki od dłużnika, powinni zgłosić wierzytelności syndykowi. Jeśli tego nie zrobią, a w postępowaniu sądowym zostanie zatwierdzony plan spłaty, mogą nie zostać w nim ujęci. Nie oznacza to, że mogą na drodze prawnej domagać się zapłaty zobowiązania od dłużnika. W większości przypadków będzie to bezskuteczne. 

Natomiast upadły, który otrzyma wezwanie do spłaty długu spoza planu, powinien z tą sprawą zgłosić się do syndyka lub do swojego prawnika. To pozwoli mu sprawdzić, jak ma postąpić w tej sytuacji zgodnie z obowiązującymi przepisami.