2023-12-22
Upadłość konsumencka to procedura, która pozwala uwolnić się od długów. Dlatego decyduje się na nią duża liczba osób. Kiedy ten proces się rozpocznie, majątek dłużnika jest likwidowany i przeznaczany na zaspokojenie roszczeń wierzycieli. Co zatem zrobić, kiedy osoba upadła otrzyma wezwanie do zapłaty już po uruchomieniu "ogłaszania bankructwa"? Wyjaśniamy.
Postępowanie upadłościowe przeprowadza się wówczas, gdy osoba zadłużona nie jest w stanie spłacać zobowiązań i chce osiągnąć stan oddłużenia. To długa i dość trudna procedura. Ostatecznie ma prowadzić do uregulowania części lub całości zobowiązań wobec wierzycieli i/lub do umorzenia części wierzytelności.
sąd powołuje syndyka, który przejmuje kontrolę nad masą upadłości (czyli majątkiem dłużnika);
dochodzi do likwidacji majątku osoby zadłużonej i jego wyceny;
syndyk tworzy listę wierzycieli i wierzytelności upadłego oraz ustala plan ich spłaty, adekwatnie do wielkości i wagi poszczególnych długów;
ustalany jest konkretny plan regulowania zobowiązań, z którego upadły musi się wywiązywać przez określony czas (zazwyczaj maksymalnie przez okres 3 lat);
następuje ostateczne oddłużenie upadłego - jeżeli przez wyznaczony okres będzie się on wywiązywać z założeń planu spłaty, sąd zadecyduje o częściowym lub całościowym umorzeniu pozostałych długów.
Z powyższego opisu wynika jednoznacznie, że dłużnik ogłaszający upadłość traci prawo do zarządzania swoim majątkiem. Niesie to również konsekwencje odnośnie do wszystkich długów na jego koncie.
Gdy rozpocznie się postępowanie upadłościowe, zatrzymują się wszystkie toczące w sądzie sprawy dotyczące długów takiej osoby. Zawieszone, a następnie umarzane są także egzekucje komornicze. Kończy się również naliczanie odsetek karnych. Wynika to wprost z postępowania upadłościowego. Dlatego właśnie, gdy po ogłoszeniu upadłości pojawi się kolejne wezwanie do zapłaty, warto się skontaktować z syndykiem, aby ustalić, jak ma zostać uregulowana należność.
Kiedy dłużnik ogłasza upadłość, jednym z zadań syndyka jest poinformowanie o tym fakcie wierzycieli i publiczne zachęcenie ich do zgłaszania wierzytelności. Te, o których informacja dotrze do "wykonawcy" postępowania o upadłość, są włączane do planu spłaty wierzycieli. W jego ramach zostaną zaspokojone częściowo lub całościowo, w zależności od sytuacji upadłego.
Często zdarza się jednak, że wierzyciele nie zgłaszają do syndyka swoich roszczeń w terminie. W efekcie mogą podejmować próby ich windykacji poza postępowaniem. Nie jest to zgodne z przepisami prawa upadłościowego. Otóż:
na czas trwania postępowania o upadłość dłużnika wszelkie toczące się wobec niego postępowania są wstrzymywane lub umarzane;
zaspokojenie roszczeń wierzycieli w tym okresie może nastąpić tylko w ramach likwidacji masy upadłościowej, w sposób ustalony z syndykiem oraz sądem;
nawet wierzytelności niewłączone do planu spłaty (z powodu niedopatrzenia wierzyciela) mogą zostać objęte umorzeniem po zakończeniu całego postępowania po ogłoszeniu upadłości przez dłużnika.
Dlatego w wielu przypadkach wezwania do zapłaty mogą się okazać bezzasadne i nie mieć mocy prawnej. Co zatem dzieje się z nimi dalej?
Jeśli wierzyciel zgłosi się po ustawowym terminie z roszczeniami, a jego wierzytelność jest zabezpieczona na majątku (np. hipoteką, zastawem rejestrowym itp.), trafi ona na listę sporządzoną przez syndyka. Jak jednak widać, sprawa musi być omówiona właśnie z podmiotem pełniącym tę funkcję, a nie z samym dłużnikiem. Nie ma on mocy dysponowania swoim majątkiem.
Zdarzają się sytuacje, w których upadły celowo zataja ciążące na nim zobowiązania wobec wierzycieli. Co dzieje się z nimi po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej? Nie będzie ono podlegało umorzeniu. Co więcej, wierzyciele mogą nawet w czasie postępowania ubiegać się o sądowy nakaz zapłaty lub w inny sposób dochodzić swoich wierzytelności.
Umorzenie nie obejmuje długów "zatajonych". Są jednak jeszcze inne kategorie zobowiązań, które nie zostaną "zniesione" po wydaniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości przez osobę fizyczną. Są to:
grzywny oraz kary, które zostały zasądzone w celu naprawiania szkody i zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę;
renty z tytułu odszkodowania za wywołanie śmierci, kalectwa, niezdolności do pracy czy choroby;
zobowiązania nałożone przez upadłego przez sąd jako środek prawny lub w celu poddania sprawcy próbie (nawiązki i inne świadczenia pieniężne).
Te zobowiązania mogą zostać objęte planem podziału funduszy masy upadłości przez syndyka. Muszą być też regulowane na bieżąco. Zadanie to również powierza się syndykowi masy upadłości i to do niego powinni się zgłaszać wierzyciele w tej sprawie.
Wierzyciele, którzy chcą uzyskać należne im środki od dłużnika, powinni zgłosić wierzytelności syndykowi. Jeśli tego nie zrobią, a w postępowaniu sądowym zostanie zatwierdzony plan spłaty, mogą nie zostać w nim ujęci. Nie oznacza to, że mogą na drodze prawnej domagać się zapłaty zobowiązania od dłużnika. W większości przypadków będzie to bezskuteczne.
Natomiast upadły, który otrzyma wezwanie do spłaty długu spoza planu, powinien z tą sprawą zgłosić się do syndyka lub do swojego prawnika. To pozwoli mu sprawdzić, jak ma postąpić w tej sytuacji zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Posiada niemal 15-letnie doświadczenie w branży. Tematyka windykacji należności, finansów i bankowości oraz prawa jest jej szczególnie bliska. Jest autorką licznych publikacji poświęconych m.in. prawom dłużnika i wierzyciela oraz instrumentom finansowym różnych typów.