Syndyk - kto to jest i jakie ma obowiązki?

2023-12-22

Spis treści

1. Syndyk masy upadłościowej: kto to jest?
2. Rola syndyka przy postępowaniu upadłościowym: jakie stoją przed nim zadania?
3. Zadania syndyka masy upadłości w praktyce
4. Kto może się podjąć działalności syndyka masy upadłości? Osoba prywatna czy spółka?
5. Kto może zostać doradcą w procesie restrukturyzacji?
6. Jak wygląda wynagrodzenie syndyka?
7. Czy objęcie majątku upadłego przez syndyka to konieczność?

Syndyk odgrywa istotną rolę w postępowaniach upadłościowych. Kim jest syndyk? Jakie stoją przed nim zadania, jak przebiega współpraca z tym organem? Kto może zostać syndykiem masy upadłości, czym się zajmuje i jakie są jego uprawnienia? Oto najważniejsze informacje na ten temat.

Syndyk masy upadłościowej: kto to jest?

Syndyk masy upadłościowej jest organem powoływanym przez sąd w postępowaniu związanym z ogłoszeniem upadłości. Wyznacza się go zarówno przy postępowaniach o upadłość konsumencką, jak i podczas ogłaszania upadłości przedsiębiorstwa. 

Jego podstawowymi zadaniami w przypadku postanowienia sądu o ogłoszeniu upadłości są:

• przejęcie zarządu nad masą upadłościową;

• podjęcie działań mających na celu oddłużenie upadłego i spłacenie wierzycieli.

Gdy sprawa dotyczy upadłości przedsiębiorstwa, mogą się również pojawić wyzwania związane z kontynuowaniem działania firmy, pomimo wszczęcia postępowania.

Chociaż czasami porównuje się go do komornika sądowego, jego praca przebiega w inny sposób i ma nieco odmienne cele. Można powiedzieć, że syndyk "pilotuje" cały proces oddłużania od ogłoszenia upadłości do ostatecznej likwidacji majątku upadłego. W tym okresie ma pełną kontrolę nad tym majątkiem, a jego zadaniem jest jak najsprawniejsze przeprowadzenie postępowania.

Rola syndyka przy postępowaniu upadłościowym: jakie stoją przed nim zadania?

Zadania syndyka są ściśle określone w przepisach prawa upadłościowego. Podmiot powołany na funkcję syndyka ma:

• objąć majątek upadłego,

• zarządzać nim,

• zabezpieczyć go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne;

• przeprowadzić jego likwidację.

Syndyk pełni zatem rolę pośrednika między dłużnikiem a sądem oraz wierzycielami. Jest w pewnym sensie reprezentantem upadłego i osobą, która ma doprowadzić do ostatecznego oddłużenia.

Zadania syndyka masy upadłości w praktyce

W praktyce syndyk podejmuje się realizacji wielu zadań. Obejmują one zatem:

• odebranie od upadłego dokumentacji związanej z jego stanem finansowym;

• przejęcie kontroli składnikami majątku dłużnika (czyli np. nad gotówką, rachunkiem bankowym, ruchomościami i nieruchomościami);

• inwentaryzację majątku oraz jego zabezpieczenie przed ewentualnym zniszczeniem;

• dokonanie wyceny majątku upadłego;

• poinformowanie wierzycieli i innych zainteresowanych o tym, że dana osoba czy podmiot ogłosiły upadłość;

• zarejestrowanie wierzytelności i stworzenie ich listy;

• likwidację majątku;

• przygotowanie planu podziału zlikwidowanego majątku oraz spłaty wierzycieli, na bazie analizy wartości likwidowanego majątku i możliwości finansowych upadłego (np. jego prognozowanych zarobków);

• zaspokojenie wierzycieli;

• sporządzenie na koniec postępowania sprawozdania z jego przebiegu .

Kto może się podjąć działalności syndyka masy upadłości? Osoba prywatna czy spółka?

Syndyk w rozumieniu prawa jest organem postępowania upadłościowego. Natomiast funkcję tę mogą pełnić zarówno osoby fizyczne, jak i spółki prawa handlowego. W obu przypadkach, aby móc występować jako syndyk, trzeba spełnić określone wymagania.

Od osoby prywatnej, która ma pełnić rolę syndyka, oczekuje się:

• pełnej zdolności do czynności prawnej;

• licencji doradcy restrukturyzacyjnego, która została wydana na zasadach zgodnych z obowiązującymi przepisami prawa.

Gdy jest to spółka handlowa, musi ona mieć wspólników ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem albo członków zarządu reprezentujących spółkę z licencją doradcy restrukturyzacyjnego.

W praktyce więc na syndyka można powołać wyłącznie osobę lub podmiot o odpowiednim doświadczeniu i kompetencjach.

Kto może zostać doradcą w procesie restrukturyzacji?

Jak już wspomniano, na funkcję syndyka może zostać powołana osoba, która uzyskała licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Aby ją zdobyć, również trzeba spełnić restrykcyjne wymagania. Są wśród nich:

• ukończenie studiów wyższych w stopniu magistra lub równorzędnym;

• nieposzlakowana opinia;

• minimum 3 lata doświadczenia w zarządzaniu majątkiem upadłego;

• zdanie egzaminu przed komisją powołaną przez Ministra Sprawiedliwości.

W praktyce więc syndykami zostają najczęściej prawnicy, ekonomiści, ale także biegli rewidenci czy księgowi. Te osoby muszą doskonale znać się na prawie upadłościowym związanym z restrukturyzacją, prawie cywilnym, prawie podatkowym czy prawie gospodarczym. Taka wiedza pozwala im na sprawne przeprowadzenie postępowania upadłościowego, z uwzględnieniem interesów wierzycieli i dobra upadłego.

Jak wygląda wynagrodzenie syndyka?

Syndyk wyznaczony przez sąd, za sprawowaną funkcję, otrzymuje wynagrodzenie. Jest ono uzależnione m.in. od liczby wierzycieli, którzy biorą udział w postępowaniu, sumy, która została im wypłacona, czasu jego trwania, stopnia trudności, jak również od efektywności. W przypadku upadłości przedsiębiorcy znaczenie ma również liczba zatrudnianych pracowników. Liczy się stan obowiązujący w dniu ogłoszenia upadłości.

Czy objęcie majątku upadłego przez syndyka to konieczność?

Syndyk jest nieodzownym organem każdego postępowania upadłościowego, bez względu na jego przebieg i charakter. Dlatego nie można pominąć jego powołania w razie ogłoszenia upadłości. Sąd robi to za każdym razem. Co ważne, syndykiem nie może zostać osoba, która ma jakiekolwiek powiązania z upadłym, np. jest jego wierzycielem, dłużnikiem, członkiem rodziny czy byłym pracownikiem. Osobę lub podmiot pełniący tę funkcję może zmienić sąd. Może o to złożyć wniosek np. rada wierzycieli.