Co to jest upadłość konsumencka i kto może ją ogłosić?

2021-09-21

Upadłość konsumencka to proces polegający na oddłużeniu konsumentów, którzy nie radzą sobie ze spłatą zobowiązań finansowych. Wobec kogo można ogłosić upadłość konsumencką i jak to zrobić? Podpowiadamy.

Aktualne przepisy dotyczące zasad ogłaszania i szczegółów procedury upadłości konsumenckiej obowiązują w naszym kraju od 24 marca 2020 roku. Nowe prawo znacząco uprościło cały proces, wpływając tym samym na zwiększenie liczby wniosków o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Czym jest w praktyce upadłość konsumencka i wobec kogo można ją ogłosić?

Na czym polega upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe, którego celem jest częściowe lub pełne oddłużenie konsumenta przy jednoczesnym zaspokojeniu roszczeń wierzycieli z posiadanego przez niego majątku. Upadłość konsumencka może być skutecznym sposobem na wyjście ze spirali długów, przywrócenie finansowej równowagi i rozpoczęcie nowego rozdziału życia – tym razem bez zadłużenia.

Wobec kogo można ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość konsumencka to proces zarezerwowany dla konsumentów, czyli osób fizycznych (od 24 marca 2020 r. - także tych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą). Z upadłości konsumenckiej nie będą mogły skorzystać osoby fizyczne będące wspólnikami albo komandytariuszami w spółkach jawnych, partnerskich, komandytowych i komandytowo-akcyjnych – dla nich i dla przedsiębiorców przeznaczone jest postępowanie upadłościowe na zasadach ogólnych (upadłość konsumencka jest szczególnym trybem upadłości).

Jak ogłosić upadłość konsumencką?

Upadłość konsumencką ogłasza sąd. Pierwszym krokiem powinno być więc złożenie i opłacenie wniosku (aktualna stawka to 30 zł) do sądu właściwego dla miejsca stałego pobytu dłużnika. W zależności od swoich preferencji, wiedzy i doświadczenia, możesz zrobić to samodzielnie lub zlecić cały proces wyspecjalizowanej kancelarii prawnej. Co ważne, posiedzenie sądowe o upadłość konsumencką ma charakter niejawny, odbywa się więc bez udziału wnioskodawcy, dlatego ważne jest drobiazgowe przygotowanie potrzebnych dokumentów i przemyślane uargumentowanie spełnienia przesłanek upadłości przewidzianych przez prawo.

Jeśli sąd ogłosi upadłość

Jeśli sąd ogłosi upadłość konsumencką, rozpocznie kolejny etap procedury – postępowanie upadłościowe właściwe – tym razem z udziałem syndyka. Jego zadaniem będzie ustalenie masy upadłościowej złożonej z wszystkich elementów majątku dłużnika, spieniężenie jej i przekazanie środków na spłatę roszczeń wierzycieli. Na tym etapie zawieszeniu, a następnie umorzeniu ulegają także wszelkie postępowania ze strony wierzycieli. Jeśli do tej pory małżonkowie pozostawali we wspólnocie majątkowej, dochodzi do powstania rozdzielności.

Ugoda z wierzycielem alternatywą dla upadłości konsumenckiej

Alternatywnym dla upadłości rozwiązaniem wprowadzonym przez nowelizację ustawy z 2020 roku jest możliwość wnioskowania o zawarcie ugody z wierzycielem. Pozwala ono skrócić i uprościć cały proces, unikając tym samym negatywnych konsekwencji zgłaszania upadłości.

Jak długo sąd analizuje wniosek o upadłość konsumencką?

Prawo nie definiuje minimalnego i maksymalnego okresu wydania orzeczenia o ogłoszeniu upadłości. Zazwyczaj wydarza się to w ciągu kilku – kilkunastu tygodni od momentu złożenia wniosku.

Konsekwencje ogłoszenia upadłości konsumenckiej

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest skutecznym (a często także jedynym) sposobem na odbudowanie i rzetelne uporządkowanie własnych finansów. Warto pamiętać jednak o jej konsekwencjach. Jakich? Aby zaspokoić roszczenia wierzycieli, syndyk zajmie Twoje pieniądze zgromadzone na kontach bankowych, wynagrodzenie za pracę, a nawet Twoje mieszkanie i środki transportu, np. motocykl czy auto. Ogłoszenie upadłości będzie skutkować także brakiem możliwości zarządzania swoim majątkiem. Choć taki proces pomoże Ci wyjść na prostą, może być bardzo bolesny.

Upadłość konsumencka a wpis do rejestru BIG

Czy wierzyciel ma prawo wpisać dane upadłego konsumenta do rejestru BIG?
Samo postanowienie o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej nic nie zmienia w tej materii – wierzyciele dalej mogą przekazywać do rejestru BIG informacje gospodarcze dot. nierzetelnych dłużników. Dopiero sądowe orzeczenie umorzenia długów wydane w toku postępowania upadłościowego powoduje niemożliwość przekazania informacji gospodarczych, a wpisy umieszone wcześniej, dotyczące umorzonych długów, powinny zostać usunięte. Należy również wskazać, iż stopniowa realizacja planu spłaty określonego w postępowaniu upadłościowym powoduje obowiązek aktualizacji informacji gospodarczych.