Co daje nakaz zapłaty i jak z niego skorzystać?

2023-01-02

Spis treści

1. Czym jest nakaz zapłaty?
2. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym
3. Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
4. Co daje wierzycielowi nakaz zapłaty?
5. Nakaz zapłaty z sądu — konsekwencje dla dłużnika
6. Nakaz zapłaty z sądu — wpis do Rejestru dłużników

Nakaz zapłaty to orzeczenie sądowe wydane w uproszczonym postępowaniu sądowym. Jak go uzyskać, jakie korzyści daje wierzycielowi i jakimi konsekwencjami skutkuje dla dłużnika?

Kilkanaście miesięcy temu z pomocą biura pośrednictwa w obrocie nieruchomościami Anna kupiła niewielkie mieszkanie. Mimo że zawarła umowę pośrednictwa kupna, nie uregulowała należnej pośrednikowi prowizji. Wszelkie pokojowe próby rozwiązania sprawy zawiodły — kobieta nie odbierała telefonu, nie reagowała także na SMS-y, e-maile i wysłane listem poleconym wezwanie do zapłaty. Aby odzyskać swoje pieniądze, biuro zdecydowało się przekazać sprawę na drogę postępowania sądowego. Już kilka miesięcy później nieuczciwa klientka otrzymała nakaz zapłaty, a niedługo potem na konto biura nieruchomości trafiła wyegzekwowana przez komornika kwota zadłużenia. Cała procedura odbyła się bez tradycyjnej sprawy sądowej, zeznań świadków i konieczności stawienia się w sądzie przez stronę pozwaną.

Czym jest nakaz zapłaty?

Nakaz zapłaty to orzeczenie sądowe wydawane przez sąd w postępowaniu upominawczym lub nakazowym. W treści dokument zawiera:

• klauzulę „Nakaz zapłaty w postępowaniu…”,
• sygnaturę akt sprawy,
• dane powoda;
• datę wydania,
• dane sądu, który wydał nakaz oraz dane konkretnego urzędnika wraz ze stanowiskiem, może to być sędzia sądu rejonowego;
• nakaz uregulowania należności wraz z kwotą uwzględniającą odsetki i koszty sądowe oraz terminem płatności;
• informację o możliwości złożenia zarzutów lub sprzeciwu.
• Podstawy wydania nakazu zapłaty reguluje Kodeks postępowania cywilnego.

Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym

Postępowanie upominawcze umożliwia dochodzenia roszczeń pieniężnych albo świadczenia innych rzeczy zamiennych. Taki tryb umożliwia stosunkowo szybkie załatwienie sprawy: sąd bowiem bada z urzędu (bez konieczności składania wniosku w pozwie) czy może wydać w tym trybie nakaz zapłaty. Wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym odbywa się na posiedzeniu niejawnym. W praktyce oznacza to, że odbywa się ono bez udziału publiczności, stron i ich pełnomocników. Jeśli sąd uzna zasadność roszczeń wierzyciela, wyda nakaz zapłaty, wzywając dłużnika do uregulowania należności (całości wraz z kosztami dodatkowymi) w terminie dwóch tygodni od momentu doręczenia nakazu. Jeśli dłużnik nie zgadza się z nakazem, w ciągu 2 tygodni może złożyć do sądu swój sprzeciw. Jeśli tego nie zrobi, a sąd opatrzy nakaz zapłaty klauzulą wykonalności, wierzyciel będzie miał prawo skierować sprawę do egzekucji komorniczej.

Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym

Postępowanie nakazowe odbywa się bez przeprowadzania rozprawy (sąd wyznaczy rozprawę jedynie w sytuacji, jeśli uzna brak podstaw do wydania nakazu zapłaty).

Sąd orzeka więc wyłącznie na podstawie informacji zawartych w pozwie oraz dodatkowych dokumentach (nie zapomnij dołączyć do pozwu załączników). Mogą być to:

• dokument urzędowy, np. akt notarialny;
• podpisany przez dłużnika rachunek lub faktura;
• wezwanie dłużnika do zapłaty z pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu;
• wypełniony weksel, czek, warrant lub rewers, do których prawdziwości i treści nie ma wątpliwości.

W postępowaniu nakazowym wierzyciel może dochodzić roszczenia pieniężnego lub świadczenia innych rzeczy zamiennych. Wydany w postępowaniu nakazowym nakaz zapłaty w momencie wydania stanowi tytuł zabezpieczający wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Może być więc podstawą do przekazania sprawy komornikowi. W przypadku postępowania nakazowego termin na spłatę zadłużenia (wraz z kosztami sądowymi) wynosi 14 dni od dnia doręczenia dokumentu. Co ważne, jeśli zależy Ci na tym, aby sąd przeprowadził postępowanie w trybie nakazowym, złóż pisemny wniosek w pozwie.

Co daje wierzycielowi nakaz zapłaty?

Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym lub upominawczym umożliwia wierzycielowi stosunkowo szybkie i bezstresowe odzyskanie pieniędzy: oczywiście pod warunkiem, że dłużnik nie wniesie sprzeciwu. Jeśli to zrobi, sprawa dalej będzie toczyć się torem klasycznej rozprawy.

Nakaz zapłaty z sądu — konsekwencje dla dłużnika

Jeśli sąd wyda nakaz zapłaty, a dłużnik nie wniesie sprzeciwu, wierzyciel może skierować sprawę na drogę egzekucji komorniczej (w przypadku postępowania nakazowego — automatycznie, w przypadku postępowania upominawczego — po opatrzeniu nakazu klauzulą wykonalności). Aby pozyskać środki na spłatę należności, komornik będzie miał prawo zająć część wynagrodzenia (emerytury i renty) dłużnika, zgromadzone na jego kontach bankowych pieniądze oraz ruchomości i nieruchomości. Dłużnik zostanie obciążony także kosztami sądowymi oraz kosztami samej egzekucji komorniczej.

Nakaz zapłaty z sądu — wpis do Rejestru dłużników

Dysponując tytułem wykonawczym, możesz wpisać dane dłużnika do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor. Wpis jest obwarowany kilkoma warunkami, o których więcej pisaliśmy w tym artkule. Przede wszystkim zanim umieścisz dane w rejestrze dłużników, wyślij do dłużnika wezwanie do zapłaty z ostrzeżeniem o zamiarze dokonania takiego wpisu. W wezwaniu musi znaleźć się pełny adres biura, dane wierzyciela, dane o wysokości zadłużenia i numer konta, na które dłużnik powinien przelać pieniądze. Wzór wezwania dla przedsiębiorców możesz obejrzeć tutaj. W wezwaniu do zapłaty powinna również znaleźć się informacja o możliwości złożenia sprzeciwu do wierzyciela wobec zamiaru umieszczenia danych w rejestrze, a także zastrzeżenie, że dłużnik nie może skorzystać z przepisów RODO, gdyby chciał sprzeciwić się przetwarzaniu jego danych osobowych. Od wysyłki wezwania do zapłaty musi upłynąć 14 dni, jeśli masz tytuł wykonawczy. Jeśli masz wyrok sądu z klauzulą wykonalności, informacja o sprzeciwie nie jest obowiązkowa.

A jeśli jesteś przedsiębiorcą i masz tylko fakturę lub umowę – trzeba poczekać 30 dni od wysyłki wezwania do zapłaty. Po tym czasie możesz umieścić dług w rejestrze dłużników. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, a dług wynika z Twojej relacji handlowej lub biznesowej z dłużnikiem, wartość zadłużenia nie może być niższa niż 200 zł (jeśli dłużnikiem jest konsument, lub 500 zł – jeśli jest nim inny przedsiębiorca). Jeśli jesteś osobą fizyczną, wystarczy, że masz tytuł wykonawczy, a kwota zadłużenia nie ma znaczenia.

Aby nie pogubić się w tych wszystkich wymaganiach i ułatwić sobie zadanie, możesz zlecić wysyłkę wezwania do zapłaty z systemu Biznes.BIG.pl. Jeśli jesteś przedsiębiorcą, możesz łatwo to zrobić i nie martwić się, że zapomnisz o jakiejś wymaganej prawem klauzuli.

Jeśli jesteś osobą fizyczną, możesz skorzystać z wzoru wezwania udostępnionego dla konsumentów na stronie big.pl w sekcji pomocy – dokumenty dla konsumentów.