Czym jest prawomocny plan spłaty wierzycieli?

2023-09-05

Spis treści

1. Plan spłaty wierzycieli: co to jest?
2. Ustalenie planu spłaty wierzycieli: jak wygląda?
3. Upadłość konsumencka: złożenie planu spłaty wierzycieli w upadłości do sądu - co dalej?
4. Prawomocny plan spłaty wierzycieli: jakie są jego konsekwencje?

Ogłoszenie upadłości przez konsumenta, który jest niewypłacalny, to dopiero początek drogi do przeprowadzenia oddłużenia. Kiedy postanowienie sądowe zostanie wydane, majątek dłużnika stanie się masą upadłości. Kolejnym krokiem jest ustalenie planu spłaty wierzycieli. Zobacz, czym dokładnie on jest, jak powstaje, kiedy się uprawomocnia i jakie są konsekwencje jego zatwierdzenia przez sąd.

Plan spłaty wierzycieli: co to jest?

Kwestie związane z planem spłaty wierzycieli reguluje art. 491 [14] prawa upadłościowego. W uproszczeniu można powiedzieć, że to dokument, który zawiera harmonogram spłaty wierzycieli w upadłości. Wskazuje on więc m.in. na to, w jakich proporcjach majątek dłużnika i osiągane przez niego przyszłe dochody będą przeznaczone na uregulowanie zobowiązań zgłoszonych w postępowaniu upadłościowym. Jest stosowany w postępowaniach o upadłość konsumencką.

Jego przygotowanie ułatwia przeprowadzenie procesu oddłużenia, ponieważ:

• klarownie wyznacza to, jak zostaną podzielone środki z likwidacji masy upadłości;

• wyznacza ramy, w tym czasowe, spłacania zobowiązań, których nie udało się zaspokoić w tym procesie.

Co ważne, w okresie wykonywania planu spłaty nie jest możliwe prowadzenie wobec dłużnika postępowania egzekucyjnego związanego z wierzytelnościami, które powstały przed ustaleniem planu spłaty. Jeżeli więc dłużnik wywiązuje się z tych ustaleń, może spać spokojnie i krok po kroku dojść do stanu pełnego oddłużenia.

Ustalenie planu spłaty wierzycieli: jak wygląda?

Za ustalenie planu spłaty wierzycieli odpowiada syndyk wyznaczony w postępowaniu upadłościowym. Jego zadaniem jest przygotowanie projektu tego dokumentu, a następnie przedłożenie do sądu.

Jak wygląda w praktyce proces ustalania projektu spłaty?

• Syndyk ustala wierzycieli upadłego konsumenta, a następnie sporządza spis inwentarza i przeprowadza likwidację masy upadłościowej.

• Jeżeli po likwidacji masy upadłości roszczenia wierzycieli nie są w pełni zaspokojone, syndyk poddaje sytuacje upadłego ocenie - tak, aby ustalić, czy możliwe jest ustalenie planu spłaty wierzycieli, czy istnieją przesłanki do umorzenia zobowiązań (np. wówczas, gdy sytuacja finansowa konsumenta jest bardzo poważna, a szanse na jej poprawę są znikome) lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty.

• Jeśli istnieje taka możliwość, syndyk przystępuje do sporządzenia projektu planu spłaty wierzycieli.

• Projekt ten z uzasadnieniem lub informacja o zachodzeniu przesłanej do umorzenia zobowiązań upadłego trafiają zarówno do dłużnika, jak i jego wierzycieli. Syndyk informuje też wszystkie strony  możliwości złożenia wniosku o wyznaczenie rozprawy w sądzie oraz zobowiązuje je do złożenia stanowiska w tym przedmiocie w terminie 14 dni.

• Jeżeli w tym terminie nie pojawią się żadne zastrzeżenia wobec projektu planu spłat wierzycieli, syndyk składa go do sądu.

Upadłość konsumencka: złożenie planu spłaty wierzycieli w upadłości do sądu - co dalej?

Ostateczną decyzję o możliwości wykonania planu spłaty wierzycieli decyduje sąd upadłościowy. Najczęściej dzieje się to na posiedzeniu niejawnym, chyba że upadły, syndyk lub wierzyciel zawnioskowali o rozprawę.

Sąd, po przeanalizowaniu informacji przesłanych przez syndyka, może zadecydować o:

• ustaleniu planu spłaty wierzycieli;

• umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalania planu spłaty;

• warunkowym umorzeniu zobowiązań bez ustalania planu spłaty;

• odmówić ustalenia planu spłaty wierzycieli.

To, czy zostanie wydane postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli, zależy od indywidualnej sytuacji. W kwestiach dotyczących spłaty wierzycieli sąd bierze zazwyczaj pod uwagę:

• możliwości zarobkowe konsumenta (w tym jego stan zdrowia, wiek, wykształcenie, sytuację na rynku pracy);

• sytuację rodzinną upadłego - np. jego potrzeby życiowe, liczbę osób na utrzymaniu i ich potrzeby życiowe;

• warunki mieszkaniowe upadłego, zwłaszcza w kontekście ewentualnej sprzedaży mieszkania lub innej nieruchomości na poczet zaspokojenia wierzycieli;

• wysokość wierzytelności, które nie zostały uregulowane oraz stopień zaspokojenia wierzycieli.

Na tej podstawie wydaje ostateczną decyzję - albo o ustaleniu planu spłaty wierzycieli (bezpiecznego dla upadłego), albo o warunkowym lub całkowitym umorzeniu zobowiązań.

Prawomocny plan spłaty wierzycieli: jakie są jego konsekwencje?

Jeśli sąd wyda postanowienie o ustaleniu planu spłaty wierzycieli w upadłości konsumenckiej, które nie zostanie zaskarżone przez któregokolwiek z uprawnionych w stosownym terminie, następuje jego uprawomocnienie. A to oznacza, że możliwe jest przystąpienie do realizacji zatwierdzonego harmonogramu.

Warto pamiętać, że uchybienia w jego realizacji może skutkować jego uchyleniem, co zamknie drogę do oddłużenia w tym trybie. Jeśli jednak upadły dopełni wszystkich obowiązków, krok po kroku wykona plan spłaty wierzycieli. Gdy to nastąpi, powinien złożyć stosowny wniosek do sądu i dołączyć do niego materiały potwierdzające ten fakt (np. potwierdzenia zapłaty). Jeśli sąd pozytywnie zweryfikuje przedstawioną dokumentację, postanowi o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego. Dotyczy ono długów powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości. W efekcie wierzyciele nie będą mogli już skutecznie ubiegać się o spłatę długów, które powstały przed tą datą.

Podsumowując, plan spłaty wierzycieli można uznać za drogę do ostatecznego wyjścia upadłego z długów. Jeśli konsument zrealizuje zobowiązania wynikające z tego harmonogramu, może liczyć na całkowite oddłużenie. Pozostała część długów zostanie umorzona po wykonaniu planu.