2023-09-06
Czy biznes to tylko świat dla mężczyzn? Nowoczesne społeczeństwo odczarowuje ten mit. Coraz więcej kobiet prowadzi własną firmę. W pierwszym kwartale 2023 niemal 1 mln pań było właścicielkami jednoosobowych działalności gospodarczych, a niemal 200 tys. zasiadało w zarządach spółek handlowych1. Czy jednak w Polsce łatwo być bizneswoman? Co sprawia, że kobiety odnoszą sukces w tym obszarze?
Kobiety w świecie biznesu to już nie wyjątek od reguły, ale norma. W XXI wieku szanse na rynku wyrównują się. I choć mężczyźni nadal dominują procentowo na tym polu, różnice stopniowo się zmniejszają. Pokazuje to m.in. raport Kobiety w Biznesie 2023 przygotowany przez Transparent Data na bazie danych z KRS i CEIDG1.
jednoosobową działalność gospodarczą w I kwartale 2023 prowadziło 0,94 mln przedsiębiorczyń (dla porównania mężczyzn było 1,8 mln; co oznacza, że bizneswoman stanowią 34% wszystkich właścicieli JDG);
w zarządach spółkach handlowych zasiadało 194 tys. kobiet, co stanowi 25% wszystkich osób (dla porównania mężczyzn było 586 tys.);
panie stanowią 46% składów zarządu spółek partnerskich (jest ich ponad 2,5 tys.);
w Polsce aż 74,7 tys. spółek z o.o. jest zarządzanych wyłącznie przez kobiety.
Rola businesswoman jednak ewidentnie rośnie. Wystarczy spojrzeć na analogiczne dane za I kwartał 2022 roku. Wówczas przedsiębiorczych kobiet prowadzących JDG było 875 tys. W ciągu roku do świata biznesu wkroczyło więc ok. 70 tys. nowych przedsiębiorczyń. Choć zatem nie można mówić o skokowym wzroście liczby pań, które decydują się na własny biznes, coraz więcej jest tych, które mają odwagę do działania na własną rękę.
Badania pokazują również wyraźnie, że Polki chcą być przedsiębiorcze. Warto spojrzeć choćby na raport fundacji Sukces Pisany Szminką "Bizneswoman Roku". Wynika z niego, że:
aż 68% Polek chciałoby prowadzić własny biznes;
ponad 50% badanych ma pomysł na firmę już od 1-2 roku, a 10% z nich nawet od 4-8 lat;
aż 25% z nich za kluczowy powód motywujący je do prowadzenia biznesu uważa niezależność2.
Potencjał, który drzemie w polskich businesswoman, jest więc ogromny i nie pozostaje nic, jak tylko go wykorzystać.
Chociaż mężczyzn jest w biznesowym świecie więcej niż pań, to polskie przedsiębiorczynie często radzą sobie w tych realiach lepiej. Jak pokazują obserwacje ekspertów, kobiece firmy dają się poznać jako bardziej stabilne, także w trudnych czasach gospodarczych. Wskazuje się, że lepiej radzą sobie m.in. pod kątem poziomu cen, sprzedaży, a także ogólnej sytuacji finansowej3. Może to wynikać zarówno z tego, że najwięcej kobiet biznesu jest w branżach handlowej i usługowej, a to one radzą sobie obecnie najlepiej. Jednak równie duże znaczenie mogą mieć kompetencje i usposobienie, które są właściwe przedsiębiorczyniom. Dobra odporność na stres, podzielność uwagi czy bardziej koncyliacyjne nastawienie — to cechy, dzięki którym łatwiej osiągnąć sukces.
Z czego wynika dysproporcja pomiędzy liczbą kobiet i mężczyzn w świecie biznesu? Jej źródeł można upatrywać się w — odchodzących do lamusa — tradycjach świata patrymonialnego. Ale nie tylko. Kobiety muszą też przełamać obawy i ograniczenia.
Co zatem powstrzymuje przyszłe bizneswomen przed wkroczeniem do świata biznesu? Obecnie podstawową barierą jest sytuacja gospodarcza. Jej niepewność stanowi ograniczenie dla 50% badanych2. Trzeba jednak podkreślić, że podobne obawy wykazują mężczyźni.
Wyzwaniem może być również życie rodzinne. Aż 40% przedsiębiorczyń zauważa, że własna firma utrudnia jego prowadzenie, m.in. z uwagi na czas pracy, który często dochodzi do 50 h tygodniowo (1/3 respondentek)2.
Widać jednak wyraźnie, że trendy społeczne się zmieniają. Przede wszystkim w ostatnich latach dynamicznie wzrasta udział mężczyzn w wychowaniu dziecka, a przepisy prawa ułatwiają dzielenie urlopu rodzicielskiego między dwoje małżonków. Pojawiają się też nowe projekty, które pozwalają zachować elastyczność w zarządzaniu godzinami wykonywania obowiązków. Wystarczy wspomnieć np. o sklepach internetowych czy o różnych formach działalności na skalę lokalną (a to taką jest zainteresowane 50% badanych2).
Można się zatem spodziewać, że coraz więcej Polek zacznie stawiać pewnie kroki na rynku samozatrudnienia i wierzyć w potencjał, który w nim drzemie. Kiedy zaczną go w pełni wykorzystywać, można się spodziewać prawdziwego boomu w świecie biznesu. I tego chcielibyśmy sobie życzyć.
Posiada niemal 15-letnie doświadczenie w branży. Tematyka windykacji należności, finansów i bankowości oraz prawa jest jej szczególnie bliska. Jest autorką licznych publikacji poświęconych m.in. prawom dłużnika i wierzyciela oraz instrumentom finansowym różnych typów.