Europejski nakaz zapłaty - jak działa i kiedy możesz z niego skorzystać?

2023-03-02

Spis treści

1. W jakich sprawach można zastosować europejski nakaz zapłaty?
2. W jakich krajach obowiązuje europejski nakaz zapłaty?
3. Jak uzyskać europejski nakaz zapłaty — krok po kroku
4. Czy dłużnik może wnieść sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty?
5. Ile kosztuje złożenie pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty to wydany przez sąd dokument wzywający dłużnika do uregulowania zaległych roszczeń. Jak działa i kto może z niego skorzystać? Podpowiadamy.
Jeśli współpracujesz z kontrahentami nie tylko z Polski, ale także z innych krajów UE, europejski nakaz zapłaty pozwoli Ci skutecznie wyegzekwować należność od nieterminowych płatników. Jak w praktyce działa nakaz, w jakich krajach obowiązuje i jak w praktyce z niego skorzystać?

W jakich sprawach można zastosować europejski nakaz zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty został wprowadzony na mocy rozporządzenia nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. Można stosować go w sprawach cywilnych i handlowych. Nie zastosujesz go natomiast w sprawach skarbowych, administracyjnych, testamentowych czy sprawach związanych z dziedziczeniem. Europejski nakaz zapłaty umożliwia dochodzenie wyłącznie bezspornych roszczeń pieniężnych o charakterze transgranicznym. Transgranicznym, czyli takim, w którym przynajmniej jedna ze stron mieszka na terenie Unii Europejskiej lub miejsce jej pobytu znajduje się w państwie członkowskim. Jeśli chcesz wyegzekwować zaległą płatność od kontrahenta z Polski, europejski nakaz zapłaty nie będzie miał zastosowania.

W jakich krajach obowiązuje europejski nakaz zapłaty?

Europejski nakaz zapłaty obowiązuje we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej poza Królestwem Danii.

Jak uzyskać europejski nakaz zapłaty — krok po kroku

Twój kontrahent z siedzibą na terenie innego kraju członkowskiego nie opłacił faktury w terminie? Jak możesz dochodzić swoich praw i rozpocząć europejskie postępowanie nakazowe?

1. Ustal, jaki sąd jest właściwy do rozpatrzenia takiej sprawy

   Jak wskazuje prawo, wniosek w sprawie europejskiego nakazu zapłaty należy złożyć do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dłużnika. Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków. Jednym z nich mogą być np. zapisy umowy z kontrahentem, informujące o tym, w którym kraju będą się toczyć ewentualne sprawy sądowe związane z umową. Rozporządzenie 1215/2012 określające zasady towarzyszące wydawaniu europejskiego nakazu zapłaty dają także podstawę do rozpatrywania sprawy w sądzie kraju, w którym strony zawarły umowę. Jeśli masz pewność, że musisz złożyć wniosek w sądzie za granicą, pozostaje jeszcze znalezienie tego właściwego dla danej sprawy (w zależności od kraju zasady kształtują się w odmienny sposób). W tym celu pomocne mogą się okazać informacje zawarte w europejskim portalu e-sprawiedliwość.

2. Złóż pozew wraz z niezbędnymi załącznikami

   Jeśli wiesz już, do jakiego sądu musisz skierować pozew o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, wypełnij formularz A (w języku obowiązującym w danym kraju) będący załącznikiem I do rozporządzenia 1896/2006 (jego wzór z powodzeniem znajdziesz w internecie). W zależności od wymagań konkretnego sądu oraz szczegółów sprawy konieczne może okazać się dołączenie do pozwu załączników. Dokument wraz z ewentualnymi załącznikami możesz wysłać do sądu pocztą lub akceptowaną przez niego drogą elektroniczną. Przed złożeniem pozwu upewnij się koniecznie, jaką formę dostarczenia dokumentu akceptuje sąd właściwy dla Twojej sprawy. Pamiętaj także, że w przypadku dokumentów wysyłanych elektronicznie sądy wymagają z reguły opatrzenia dokumentu podpisem elektronicznym lub inną wiarygodną formą zabezpieczenia.

3. Poczekaj, aż sąd przeanalizuje wniosek i rozpocznie europejskie postępowanie nakazowe
   Kiedy sąd otrzyma wniosek o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, zweryfikuje, czy:

   • sprawa będąca przedmiotem wniosku jest uwzględniona w rozporządzeniu 1896/2006 i czy ma charakter transgraniczny;

   • wymagane pozwem roszczenie, stanowi roszczenie pieniężne o oznaczonej wysokości, a w momencie wnoszenia pozwu jest wymagalne;

   • jest on właściwym sądem aby przeprowadzić postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty w danej sprawie;

   • pozew spełnia wskazane prawem wymagania formalne, czy zawiera wszystkie potrzebne informacje i załączniki.

   Jeśli w pozwie zabraknie wymaganych informacji lub załączników, sąd poinformuje Cię o tym i poprosi o ich uzupełnienie w określonym czasie.

4. Poczekaj na wydanie europejskiego nakaz zapłaty
   Jeśli informacje będą kompletne i sąd przychyli się do Twoich roszczeń, wyda europejski nakaz zapłaty. Zazwyczaj następuje to w ciągu 30 dni od momentu złożenia wniosku. Sposób dostarczenia europejskiego nakazu zapłaty zależy od zasad panujących w kraju, w którym sąd rozpatruje sprawę. Może być to np. doręczenie osobiste potwierdzone stosownym podpisem, doręczenie elektroniczne czy wysyłka dokumentu pocztą.

Czy dłużnik może wnieść sprzeciw od europejskiego nakazu zapłaty?

Tak. Zgodnie z przepisami będzie miał na to 30 dni od momentu dostarczenia sprzeciwu. W razie wniesienia sprzeciwu, postępowanie będzie kontynuowane na podstawie przepisów zwykłego postępowania cywilnego.

Ile kosztuje złożenie pozwu o wydanie europejskiego nakazu zapłaty?

Koszty złożenia wniosku o europejski nakaz zapłaty zależą od konkretnego kraju oraz kwoty roszczenia. W Polsce, w zależności od kwoty roszczenia kształtują się następująco:

• do 500 zł - 30 zł;
• ponad 500 zł do 1500 zł - 100 zł;
• ponad 1500 zł do 4000 zł - 200 zł;
• ponad 4000 zł do 7500 zł - 400 zł;
• ponad 7500 zł do 10 000 zł - 500 zł;
• ponad 10 000 zł do 15 000 zł - 750 zł;
• ponad 15 000 zł do 20 000 zł - 1000 zł.

Magda Czechowska