Ulga na złe długi 2022: jak odzyskać VAT po zmianach Slim VAT 2.0?

2022-09-15

Spis treści

1. Czym jest ulga na złe długi?
2. Ulga na złe długi 2022 - jak odzyskać VAT od niezapłaconych faktur?
3. Odzyskanie podatku VAT a wpis do rejestru dłużników — przełomowa interpretacja Dyrektora KIS

Ulga na złe długi to korzystny dla wierzycieli mechanizm, który umożliwia odzyskanie podatku dochodowego i podatku VAT od niezapłaconych faktur. W artykule wyjaśnimy, jakie zmiany w uldze na złe długi przyniosło wprowadzenie pakietu Slim VAT 2.0. Podpowiemy także, w jaki sposób wpisanie dłużnika do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor pomoże Ci odzyskać uiszczone uprzednio podatki.

Przedłużające się opóźnienia w płatnościach ze strony kontrahentów mogą spowodować problemy z terminowym regulowaniem własnych zobowiązań, także podatkowych. Brak zapłaty za fakturę nie zwalnia bowiem przedsiębiorcy z obowiązku uiszczenia należnych podatków: dochodowego i VAT-u. Pół biedy, jeśli widniejące na fakturach kwoty nie przekraczają kilkuset złotych. Gorzej, jeśli opiewają na imponujące sumy, a wartość samych zobowiązań podatkowych wynosi kilka czy kilkanaście tysięcy złotych. Czy przedsiębiorca może odzyskać wpłacone organom podatkowym pieniądze, jeśli kontrahent wciąż zalega z zapłatą? Na szczęście tak. Wszystko dzięki uldze na złe długi. Teraz dodatkowo przedsiębiorca będzie mógł odzyskać VAT także od transakcji z kontrahentem, który nie jest podatnikiem podatku VAT. Pod warunkiem jednak, że wpisze dłużnika do Rejestru Dłużników prowadzonego przez jedno z Biur Informacji Gospodarczej. Potwierdza to indywidualna interpretacja, jaką właśnie otrzymaliśmy od Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej (KIS). 

Jednym z takich krajowych rejestrów, które przyjmują dane dłużników na zasadach akceptowanych przez KIS, jest BIG InfoMonitor. Jak wpisać dłużnika przeczytasz tutaj.

Czym jest ulga na złe długi?

Ulga na złe długi to korzystny dla wierzycieli mechanizm, który umożliwia odzyskanie podatku dochodowego i podatku VAT od niezapłaconych faktur.
Jeszcze kilka miesięcy temu przedsiębiorca mógł odzyskać podatek VAT z niezapłaconych faktur, jeśli:

• opóźnienie płatności wyniosło co najmniej 90 dni;

• wierzytelność nie została zbyta na rzecz innego podmiotu lub uregulowana do dnia skorzystania z ulgi;

• zarówno dłużnik, jak i wierzyciel byli czynnymi podatnikami VAT;

• na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego ani likwidacyjnego;

• od daty wystawienia faktury nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

W październiku 2021 roku na skutek wprowadzenia pakietu Slim VAT 2.0 zasady korzystania z ulgi na złe długi uległy zmianie. Co w praktyce się zmieniło i jak odzyskać VAT od niezapłaconych faktur na nowych zasadach?

Ulga na złe długi 2022 - jak odzyskać VAT od niezapłaconych faktur?

Z powodu restrykcyjnych zasad, zwłaszcza tych dotyczących podatku VAT, wielu przedsiębiorców nie mogło skorzystać z ulgi na złe długi. Zmiany wprowadzone dzięki pakietowi Slim VAT 2.0 rozszerzyły zakres stosowania ulgi i umożliwiły dochodzenie swoich praw zdecydowanie większej liczbie wierzycieli. Jak odzyskać wpłacony fiskusowi VAT dziś?

Aby skorzystać z ulgi na złe długi obecnie:

• opóźnienie płatności musi wynosić co najmniej 90 dni;

• wierzytelność nie może być zbyta na rzecz innego podmiotu lub uregulowana do dnia skorzystania z ulgi;

• od daty wystawienia faktury nie mogą upłynąć trzy lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;

• w dniu poprzedzającym skorzystanie z ulgi wierzyciel musi być zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.

Uwaga, zgodnie z nowymi zasadami podatnikiem VAT nie musi być jednak dłużnik. W praktyce oznacza to możliwość skorzystania z ulgi na złe długi także w sytuacji, kiedy jest nim osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej, czy przedsiębiorca, który nie jest VAT-owcem. Aby odzyskanie podatku VAT od takiego podmiotu było możliwe, niezbędne jest jednak spełnienie dodatkowego warunku, który pozwoli potwierdzić istniejący dług. Może być to:

• potwierdzenie wierzytelności prawomocnym orzeczeniem sądu i przekazanie sprawy komornikowi,

• zgłoszenie wobec dłużnika upadłości konsumenckiej,

• wpisanie wierzytelności do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym.

Odzyskanie podatku VAT a wpis do rejestru dłużników — przełomowa interpretacja Dyrektora KIS

Choć zasady odzyskiwania VAT-u od podmiotów, które nie są czynnymi podatnikami VAT, wydają się przejrzyste i zrozumiałe, wątpliwość mógł budzić zapis wskazujący na konieczność wpisania danych dłużnika do rejestru długów prowadzonego „na poziomie krajowym”. Aby je rozwiać, wystąpiliśmy o indywidualną interpretację podatkową do Krajowej Izby Skarbowej. 

W odpowiedzi (indywidualna interpretacja skarbowa 0114-KDIP4-2.4012.246.2022.1.MC) Dyrektor KIS uznał, że w myśl art. 89a ust. 2a pkt 2 ustawy przedsiębiorcy mają prawo skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny w przypadku świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, jeżeli wierzytelność zostanie wpisana do jednego z rejestrów dłużników prowadzonego przez biuro informacji gospodarczej w rozumieniu ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Tym samym potwierdził więc, że wpis do rejestru dłużników dokonany w jednym z pięciu działających biur informacji gospodarczej, które prowadzą rejestry na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, jest traktowany jak wpis do rejestru długów na poziomie krajowym.

Dziś mamy więc pewność, że wpisanie danych dłużnika do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor pozwala osiągnąć realne korzyści podatkowe. Umożliwia bowiem skorzystanie z ulgi na złe długi i odzyskanie wpłaconego fiskusowi podatku VAT, nawet jeśli dłużnik jest osobą fizyczną lub przedsiębiorcą, który nie jest czynnym podatnikiem VAT.

Warto zwrócić uwagę, że przepisy w zakresie odzyskania podatku dochodowego za złe długi się nie zmieniły i ich stosowanie jest możliwe w przypadku, gdy:

• opóźnienie płatności wyniosło co najmniej 90 dni,

• na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego dzień złożenia zeznania podatkowego dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego, likwidacyjnego ani restrukturyzacyjnego;

• od daty wystawienia faktury nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;

• dochody z działalność wierzyciela i dłużnika musiały być opodatkowane w Polsce.