Zostaw swoje dane, a skontaktujemy się z Tobą jak najszybciej

to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana

Klauzula informacyjna BIG InfoMonitor

Odsetki ustawowe za opóźnienie ile wynoszą, jak je obliczyć?

Oceń artykuł:
4/5

2022-03-25

Spis treści

  1. Od kogo to zależy?
  2. Wysokość odsetek jest zmienna!
  3. Jak obliczyć odsetki ustawowe?

Nie da się ukryć, że odsetki ustawowe powszechnie kojarzą się głównie z karą za opóźnienie. Spotkać się można z nimi przy zaległościach w płaceniu opłat, rat kredytu czy pożyczki. Firmy z kolei używają odsetek ustawowych wobec swoich kontrahentów za opóźnienia w transakcjach handlowych. Mówiąc potocznie, odsetki za opóźnienie są po prostu odszkodowaniem za to, że ktoś nie wywiązał się w terminie z obowiązku zapłaty. Warto pamiętać, że są również odsetki, związane z kapitałem, którego ktoś używa i z tego tytułu właścicielowi należą się właśnie odsetki ustawowe.

Podsumowując, mamy trzy rodzaje odsetek ustawowych: (1) kapitałowe, (2) odsetki za opóźnienie oraz (3) odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Z tego artykułu dowiecie się: gdzie można znaleźć obowiązującą wysokość odsetek ustawowych, od czego zależy ich wysokość oraz jak można je samodzielnie obliczyć.

Od kogo to zależy?

Zacznijmy od tego, że odsetki ustawowe to wygodna miara, która jest ustalana i ogłaszana odgórnie przez Ministra Sprawiedliwości. Dlaczego wygodna? Bo jeśli w umowie strony zapomniały i nie zapisały wyraźnie wysokości odsetek za opóźnienie, to brak tego zapisu nie wyklucza możliwości otrzymania od dłużnika tego rodzaju odszkodowania. Zawsze można w takiej sytuacji zastosować właśnie odsetki ustawowe.

Żeby rozwiać wszelkie wątpliwości, warto przeczytać fragment Kodeksu Cywilnego:

"Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie)" 

Wysokość odsetek jest zmienna!

Szukając, np. w internecie, odpowiedzi na pytanie: jakie są odsetki ustawowe, trzeba bardzo uważać, żeby zawsze znaleźć aktualnie obowiązującą wysokość odsetek. Wynika to z tego, że ich wysokość zależy od dwóch parametrów:

  1. Stopy referencyjnej NBP, określanej przez Radę Polityki Pieniężnej, której wyskość może być niezmienna przez kilka lat jak i ulegać częstym, comiesięcznym nawet, zmianom np. w okresie wysokiej inflacji; 

  2. określonej wysokości punktu procentowego – ta miara jest ustalona w Kodeksie cywilnym oraz w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Wysokość odsetek ustawowych może się więc zmieniać nawet kilka razy w ciągu roku, jeśli takie będą decyzje Rady Polityki Pieniężnej.

Poniżej tabela wysokości stawek odsetek ustawowych ważna na dzień 17 lutego 2022


Rodzaj odsetek

Stawka odsetek 17.02.2022 roku

Sposób obliczania

Odsetki ustawowe

6,25 proc. w skali roku

Suma stopy referencyjnej NBP i 3,5 punktu procentowego

Maksymalna stawka odsetek ustawowych

12,50 proc. w skali roku

Dwukrotność odsetek ustawowych

Odsetki za opóźnienie

8,25b>proc. w skali roku

Suma stopy referencyjnej NBP i 5,5 punktu procentowego.

Maksymalna stawka odsetek za opóźnienie

16,50 proc. w skali roku

Dwukrotność odsetek za opóźnienie

Stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych (dłużnik to podmiot leczniczy)

10,75 proc. w skali roku

Suma stopy referencyjnej NBP i 8 punktów procentowych

Stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych (pozostałe przypadki)

12,75 proc. w skali roku

Suma stopy referencyjnej NBP i 10 punktów procentowych



Jak obliczyć odsetki ustawowe?


To co najczęściej nas interesuje, to jak samodzielnie obliczyć wysokość odsetek za zaległości? Wzór na obliczenie odsetek wygląda następująco:

Kwota zaległości × liczba dni zwłoki × wysokość stawki odsetek ustawowych / 365.

W tym równaniu trzeba ustalić:

- kwotę zaległości;

- liczbę dni zwłoki (tutaj należy pamiętać, że pierwszy dzień zwłoki to następny po terminie, czyli jeśli np. faktura wskazywała płatność na 20 lutego, to pierwszym dniem zwłoki jest 21 lutego);

- wysokość stawki odsetek ustawowych (należy je ustalić na dzień, kiedy te odsetki się należą);

- 365 (WAŻNE: zawsze przyjmuje się wzorzec roku trwającego 365 dni, nawet jeśli jest to akurat rok przestępny);

Zobaczmy to na przykładzie faktury, która powinna zostać opłacona 10 lutego 2022 roku. Dłużnik opłacił ją dopiero 20 lutego 2022. Policzmy ile wyniosą odsetki, jeśli kwota na fakturze wynosi 5 tys. zł.

- Kwota zaległości: 5 000 zł

- Liczba dni: 10

- Obliczenie:  5000 x 10 x 8,25% / 365 = 11,30 zł

Jak widać równanie nie jest trudne, ale można ułatwić sobie życie korzystając z dostępnych w internecie kalkulatorów odsetek albo kalkulatorów odsetek za opóźnienie, które szybko wyliczą nam dokładną kwotę należności. Większość z kalkulatorów sama podstawia obowiązujące w danym momencie stawki odsetek, oszczędzając nasz czas, który musielibyśmy poświęcić na poszukiwanie aktualnie obowiązujących stawek.

Magdalena Biednik

Magdalena Biednik - dziennikarka ekonomiczna,  od 20 lat zajmuje się tematyką gospodarczą, pracowała w TVN24, TVNCNBC, finanse.wp.pl , next.gazeta.pl, przedsiębiorczyni.

 

Zobacz wszystkie teksty autora

Masz pytania?
Potrzebujesz więcej informacji?

Zostaw swoje dane, a skontaktujemy się z Tobą jak najszybciej

to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
to pole jest wymagane
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana
Zgoda jest wymagana

Informacja o Administratorze danych, celu przetwarzania oraz przysługujących Państwu prawach. więcej...

Napisz do nas msp@big.pl

Zadzwoń (22) 486 56 91 pn-pt: 8:30 - 16:30

Oferta specjalna!

Rabat20% na 20-lecie BIG InfoMonitor*

GRATIS Certyfikat Wiarygodności

* Oferta rabatowa skierowana jest do nowych klientów

Sprawdź szczegóły