Cesja wierzytelności: co to jest i jak działa cesja długu?

2022-02-24

Cesja wierzytelności jest rodzajem umowy cywilnoprawnej. Na podstawie jej zapisów wierzyciel może przekazać uprawnienia do wierzytelności innemu podmiotowi: osobie fizycznej lub prawnej. Jak w praktyce działa cesja długu? W jakich okolicznościach znajduje zastosowanie? Jak sporządzić umowę cesji wierzytelności? Podpowiadamy.
Pojęcie cesji wierzytelności definiują zapisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 509
wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością na nabywcę przechodzą wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Co to oznacza w praktyce?

Cesja wierzytelności w praktyce

Cesja długu, zwana także potocznie sprzedażą długu, to nic innego jak przekazanie uprawnień do wierzytelności innemu podmiotowi. Mówiąc w sporym uproszczeniu, cedując dług na inny podmiot, wierzyciel (cedujący) pozbywa się go. Przejmuje go natomiast cesjonariusz. Tym samym wchodzi więc we wszystkie prawa wynikające ze stosunku między dłużnikiem a zbywcą wierzytelności. Może więc realizować wszelkie czynności - zarówno na drodze polubownej, jak i prawnej - zmierzające do wyegzekwowania spłaty długu od nieterminowego płatnika.

Jakie wierzytelności mogą być przedmiotem cesji?

Przedmiotem cesji mogą być wszystkie wierzytelności zgodne z przepisami prawa, także przedawnione czy zabezpieczone - zastawem, zastawem rejestrowym czy hipoteką.

Rola dłużnika w procesie cesji

Umowa cesji jest umową zawieraną pomiędzy aktualnym a przyszłym wierzycielem. Dłużnik nie jest więc jej stroną, a jego zgoda do przeniesienia wierzytelności nie jest wymagana (wyjątkiem są sytuacje, w których dłużnik zastrzegł sobie prawo do udzielenia zgody na przelew wierzytelności). Co ważne - choć prawo nie nakłada na wierzyciela obowiązku poinformowania dłużnika o scedowaniu wierzytelności, zdecydowanie warto to zrobić. Dlaczego? Do momentu, kiedy nie dowie się on o cesji i zmianie wierzyciela, może spłacać swój dług na pierwotnych zasadach, na numer konta pierwotnego wierzyciela. Jeśli takie okoliczności się przedłużą, mogą znacząco skomplikować i utrudnić proces spłaty długu.

Umowa cesji wierzytelności - jakie elementy powinna zawierać?
Umowa cesji wierzytelności to umowa między cedującym - dotychczasowym właścicielem wierzytelności - a cesjonariuszem - jej nabywcą. Bardzo ważne jest, aby sporządzić ją na piśmie. Taka forma pozwoli uniknąć ewentualnych rozbieżności, niedomówień czy błędnych interpretacji. Tworząc umowę cesji, zadbaj o to, aby nie zabrakło w niej:

• daty oraz miejsca jej zawarcia,

• danych stron umowy - cedenta i cesjonariusza,

• szczegółowego opisu wierzytelności wraz ze stosunkiem prawnym, z którego wynika dług,

• określenia momentu przeniesienia wierzytelności i jej ceny.

Jeśli obie strony wspólnie zdecydują o zamiarze poinformowania dłużnika o zmianie wierzyciela, warto uzgodnić także (i zapisać), która z nich dopełni związanych z tym formalności.

Cesja wierzytelności a zmiana zasad spłaty długu

Czy na skutek zawarcia umowy cesji nowy wierzyciel może zmienić zasady spłaty długu?
Zgodnie z zapisami kodeku cywilnego na skutek zawarcia umowy cesji wierzytelności sytuacja dłużnika nie może ulec pogorszeniu.

Cesja wierzytelności przyszłych

Szczególnym rodzajem cesji jest cesja wierzytelności przyszłych. Przedmiotem umowy cesji wierzytelności przyszłych mogą być zobowiązania, które w momencie jej zawarcia jeszcze nie istnieją. Co ważne jednak - warunkiem jest istnienie stosunku prawnego, w ramach którego dana wierzytelność powstanie w przyszłości.

Cesja wierzytelności jest skutecznym sposobem na przekazanie długu innemu podmiotowi i zdjęcie z własnych ramion ciężaru działań windykacyjnych. Takie rozwiązanie okaże się szczególne zasadne, jeśli działania wierzyciela zmierzające do wyegzekwowania spłaty należności nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.

Cesja wierzytelności a wpis do rejestru dłużników BIG

Konsekwencją zadłużenia często bywa wpisanie danych dłużnika do rejestru dłużników, prowadzonego przez biuro informacji gospodarczej, np. BIG InfoMonitor. Czy w przypadku cesji wierzytelności wierzyciel ma obowiązek uaktualnienia lub usunięcia wpisu? Zgodnie z zapisami nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej i wymianie danych gospodarczych, będącej częścią tzw. pakietu wierzycielskiego premiera Mateusza Morawieckiego przelew wierzytelności obliguje wierzyciela do usunięcia wpisu z rejestru dłużników.